Μεταξύ των μεγάλων ασκητών και διακριτικών πατέρων του 20ου αιώνα, συγκαταλέγεται αναμφίβολα και ο Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης.
Συμπληρώνονται φέτος 20 χρόνια από την οσιακή κοίμησή του (14/ 27 Φεβρουαρίου 1998). Όλοι αισθανόμαστε το κενό που άφησε φεύγοντας σωματικά από κοντά μας. Συνεχίζει όμως να βοηθάει τον κόσμο από τον ουρανό, πιο αποτελεσματικά.
Το να μιλήσει κανείς για ένα Πνευματοφόρο, για ένα γίγαντα του Πνεύματος αποτελεί μεγάλη τόλμη …
Ο κατά κόσμον Ευάγγελος Παπανικήτας γεννήθηκε στο Αμπελοχώρι Θηβών, στις 6 Δεκεμβρίου του 1912, εορτή του Αγίου Νικολάου.
Οι γονείς του, Ιωάννης και Βικτωρία, ήταν ευσεβείς και απλοί άνθρωποι.
Επηρέασαν την προσωπικότητα του Γέροντα, ο καθένας με τον τρόπο του:
Δίπλα στον αυστηρό μπαρμπα- Γιάννη στεκόταν η ταπεινή Βικτωρία, η προσωποποίηση της υπομονής και της επιείκειας.
Ήταν φύση συναισθηματική και ευγενής ο Ευάγγελος, αυστηρός και τρυφερός συνάμα. Τα χαρακτηριστικά αυτά τα διατήρησε και μετά, στη μοναχική του ζωή.
Τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές με πολύ καλό βαθμό – ήταν έξυπνος και επιμελής.
Προσήλθε στο Άγιο Όρος , στον τόπο της ασκήσεως γεμάτος ζήλο, όνειρα και νεανικό ενθουσιασμό.
Έδειξε από την αρχή μεγάλη, αδιάκριτη υπακοή στους Γεροντάδες του, βάζοντας γερά θεμέλια στη μοναχική του πορεία. Έχοντας δοκιμάσει τους γλυκείς καρπούς της, δεν έπαυε σε κάθε ευκαιρία να εγκωμιάζει την αρετή αυτή και να την τοποθετεί πάνω κι από την προσευχή, τη νηστεία, την αγρυπνία, επειδή γεννά την ταπείνωση.
Η γνωριμία του π. Εφραίμ. με το Γέροντα Ιωσήφ, ήταν καθοριστικής σημασίας Ήταν ο απλανής οδηγός, ο θεοδίδακτος, ο ταμειούχος της χάριτος που μοίραζε τα πλούσια χαρίσματά του στα πνευματικά του παιδιά. Για τον π. Εφραίμ ήταν η απάντηση του Θεού στις διάπυρες προσευχές του και στην πνευματική του δίψα.
«Εγώ για σένα κι εσύ για μένα», έλεγε ο γερο – Ιωσήφ για να δείξει την πνευματική ενότητα που δημιουργήθηκε ανάμεσά τους.
«Το κύριο χαρακτηριστικό της αγιοσύνης του Γέροντα ήταν το ότι , όσο στενοχωρημένος και να ήσουν , όταν τον πλησίαζες, έφευγε όλη η λύπη και αποκτούσες μια χαροποιό, μια ειρηνική κατάσταση».
Κοντά του, ο γερο – Εφραίμ «έπαθε και έμαθε τα θεία» και έγινε πλήρης χάριτος και φωτισμού. Έτσι, όταν με τη σειρά του έγινε Γέροντας, μπορούσε να διεισδύει στις ψυχές αυτών που κατέφευγαν σ’ αυτόν, να βλέπει τα αίτια των λογισμών τους και να φωτίζει τα σκοτεινά σημεία του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς τους και να τους καθοδηγεί ανάλογα.
Η διορατικότητά του αυτή, συνδυάστηκε με την έμφυτη στοργή και αγάπη που τον διέκρινε.
Έτσι βοήθησε πνευματικά πλήθος μοναχών και λαϊκών, που γύριζαν από τα Κατουνάκια ελευθερωμένοι και ειρηνευμένοι από την ταραχή των λογισμών και των παθών.
Σαν διδάσκαλος ήταν χαρισματικός. Τα αγαπημένα του θέματα ήταν «η Χάρις» και η προσευχή.
«Χωρίς τη Χάρη του Θεού ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτα. …Όταν έρχεται η Χάρις σε κάνει Θεόν. Σε ανεβάζει μέχρι τρίτου ουρανού. Χαρά, δύναμις, μακαριότης. Όταν σε εγκαταλείψει, τότε πέφτεις. Είσαι τίποτε, είσαι μηδέν…». Συμπλήρωνε όμως: « Ο Γέροντας Ιωσήφ, τι κόπους έκανε για να έρθει η Χάρις …».
Γνώριζε εκ πείρας ότι μέσα στις θλίψεις και στα βάσανα βρίσκουμε το Θεό.
«Ο Θεός τους κόπους , όπου κάνουμε και τους ιδρώτες, ως αίμα τους έχει γράψει», έλεγε παρηγορώντας και ενισχύοντας τους αγωνιζόμενους μοναχούς ή λαϊκούς. Δίδασκε πάντα με παραδείγματα, χαριτωμένες διηγήσεις, αλλά και γραφικά χωρία, που είχαν τυπωθεί μέσα του υπαρξιακά.
Ο Γέροντας ήταν μύστης και διδάσκαλος της νοεράς προσευχής. Αφού γεύτηκε τη γλυκύτητά της και τα ουράνια δώρα της, συνιστούσε σε όλους , που ήθελαν να αγωνιστούν «να προσεύχονται αδιάλειπτα με την ευχούλα. «Καμιά άλλη αρετή δεν ενώνει τόσο τον άνθρωπο με το Θεό, όσο η προσευχή».
Λεπτή και ποιητική ψυχή ο Γέροντας Εφραίμ, αισθανόταν το μεγαλείο της Δημιουργίας και «άκουγε» μυστικά το τραγούδι του ανέμου, της θάλασσας, των δένδρων, των βουνών, των λουλουδιών… όλα να υμνούν το Θεό.
«Εξήντα χρόνια αυτό έχω φίλο στο Άγιο Όρος, το φεγγάρι. Και συντροφιά και φίλο», έλεγε.
Η μεγάλη του αγάπη ήταν καρπός της προσευχής αλλά και έμφυτο χάρισμα. Θαυμάζει κανείς, όταν διαβάζει τις επιστολές του και τις προσφωνήσεις. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι γράφει ένας «αυστηρός ασκητής».
«Πολυαγαπημένη μου αδελφή, χαριτωμένα μου ανιψάκια», «μυριαγαπημένη μου μανούλα», «βασανισμένη μου ψυχή», «χρυσέ μου αδελφέ».
Εντύπωση κάνει το αληθινό και πατρικό του ενδιαφέρον για τους δικούς του και την πατρίδα του Θήβα χωρίς να παραβιάζει τη μοναχική ξενιτεία. Ρωτούσε για τους ανθρώπους, τους δρόμους, τα πάντα και τα «αγκάλιαζε νοερά».
Καρδιά στοργική! Πώς να μην αναπαύονται κοντά του οι ψυχές!
Με τους ασκητικούς του αγώνες, τη συνεχή παρακολούθηση του εαυτού του και τις επισκέψεις της Χάριτος, επόμενο ήταν ο Γέροντας Εφραίμ σαν λειτουργός να ζει ανέκφραστες καταστάσεις, να «βλέπει ορατή τη Χάρη», όπως έλεγε.
Λειτουργούσε καθημερινά με ευλάβεια, ιεροπρέπεια και αγία ταπείνωση μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Μούσκευε την Αγία Τράπεζα με τα δάκρυά του. Λαχταρούσε και πρόσμενε την επόμενη μέρα της θείας Λειτουργίας.
Έχω την εντύπωση ότι αδικώ το Γέροντα με τα λόγια μου. Είναι πολύ φτωχά και εξωτερικά και δεν μπορούν να αγγίξουν τη «βαθεία καρδία» ενός Αγίου.
Ευχαριστώ το «ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ» που μου έκανε την τιμή να με φιλοξενήσει στις σελίδες του και μου έδωσε την ευκαιρία να «πλησιάσω» με αυτό τον τρόπο πνευματικά τον σεβαστό Πατέρα και να βρεθώ κοντά του, όντας πολύ μικρός και ανάξιος.
Ας με συγχωρέσει για το τόλμημά μου, κι ας πρεσβεύει να δώσει ο Κύριος υπομονή και μετάνοια σε όλους μας.
Κλείνω με λόγια του Γέροντα που αποτελούν την κατακλείδα της διδασκαλίας του.
«Αγαπήστε το Θεό, που πρώτος Αυτός μας αγάπησε. Αγαπήστε το Θεό, ότι Αυτός Όλος αγάπη είναι. Αγαπήστε το Θεό, ότι Αυτός με αγάπη και χαρά μας προσμένει να υπάγομεν προς Αυτόν. Ο Θεός αγάπη εστίν, ειρήνη και χαρά».
Καλή Τεσσαρακοστή.
